درسنامه اصول استنباط

درس «اصول فقه» يكي از دروس اصلی آزمون کارشناسی ارشد رشته فقه و مبانی حقوق است و اهمیت آن در این رشته بر کسی پوشیده نیست. لکن یکی از مشکلاتی که همواره در مورد این درس در دانشگاه ها وجود داشته و دارد، عدم وجود متون درسی مناسب و متناسب با فهم دانشجویان است. اصول فقه از آنجا که روش استنباط فقهی بوده و طریقه استدلال بر مسائل فقهی را دربردارد، همواره مورد توجه فقهای امامیه بوده است و به همین جهت نیز در رشد و توسعه آن بسیار کوشیده اند. به همین جهت نیز غالبا متونی که در این زمینه نگاشته شده است، بسیار ثقیل و عالمانه و مناسب با فهم اجتهادی تحریر گردیده است. از این رو تا همین اواخر کتابهای اصولی هیچ یک مناسب سطوح پایین حتی حوزه ها هم نبود و به صورت کاملا اجتهادی نوشته می شد. در دوره های اخیر تلاش هایی شد تا به خصوص از این جهت که درس اصول فقه به دانشگاه ها هم وارد شده است، متونی متناسب با فضای دانشگاهی تولید شود که البته هنوز هم نقائص بسیاری در این زمینه وجود دارد. یکی از این کتابها کتاب «اصول الاستنباط» مرحوم علی نقی حیدری است که تا سالها قبل، منبع آزمون کارشناسی ارشد رشته فقه و مبانی حقوق بوده است. لکن متن اصلی کتاب هنوز هم مناسب دانشگاه نیست و به همین جهت باید آن را متناسب با فضای آکادمیک تحریر و تلخیص نمود. کتاب حاضر تلاشی است در این زمینه تا کتاب اصول الاستنباط را که هم متن درسی دوره کارشناسی است و هم منبع آزمون کارشناسی ارشد، به گونه ای که فهم آن برای دانشجویان محترم آسان تر گردد، تشریح کند. در این کتاب سعی شده است تا مطالب کتاب که در بسیاری از موارد بسیار سخت و خلاصه مطرح گردیده، با بیانی شیوا و روان شرح و توضیح داده شود تا فهم مطالب با دشواری روبه رو نگردد. لذا این کتاب هم برای دانشجویان دوره کارشناسی که در حال گذراندن درس اصول فقه هستند و هم برای دانشجویانی که در حال آمادگی برای آزمون کارشناسی ارشد هستند، مناسب می باشد.
ذکر این نکته ضروری است که در نگارش کتاب از کتاب شرح اصول استنباط آقای علی محمدی خراسانی بسیار استفاده شده است و لذا سهم اصلی در این کتاب نیز متعلق به آن استاد محترم و دانشمند است.
دانشجویان محترم باید در نظر داشته باشند که خواندن متن اصلی کتاب در کنار شرح آن، لازم است. به این صورت که نخست دانشجو باید شرح و توضیح مطالب را از این کتاب بخواند و پس از آن متن اصلی را مطالعه کند و سعی کند با توجه به مطالبی که در اینجا توضیح داده شده است، آن را فهم کند.
نکته دیگر اینکه برای موفقیت در آزمون ارشد، توصیه می شود که حتما کتاب تست های فقه و اصول که از سوی همین موسسه منتشر شده است را نیز ملاحظه نمایید. مطالعه تست ها علاوه بر آشنایی با نحوه سوالات، حسن دیگری نیز دارد و آن این است که چون تست ها طبقه بندی شده و هر مبحثی جداگانه مطرح شده است، میزان اهمیت مباحث را نیز نشان می دهد.