بررسی منابع کنکور ارشد و دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی

در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، آموزش هایی در زمینه حقوق اسلامی اطلاعات ارائه شده و کتب پایه علوم اسلامی در زمینه های فقهی و قوانین دینی تدریس می‌شوند. علم فقه، یکی از قدیمی ترین دانش های دینی و اسلامی بوده و در این رشته به آموزش دقیق مسائل دینی و احکام شرعی پرداخته می‌شود. در ادامه این مطلب ما به معرفی این رشته، منابع کنکور کارشناسی ارشد و دکتری فقه و حقوق و بازار کار و درآمد این رشته می‌پردازیم.

فقه چیست؟

علم فقه در منابع کهن به این شکل تعریف شده است:

«الْفِقْهُ هُوَ الْعِلْمُ بِالْاحْکامِ الشَّرعِیَّةِ الفَرْعِیَّةِ عَنْ ادِلَّتِهَا التَّفْصِیلِیَّةِ».علم فقه در منابع قدیم تعبیر شده به دانستن و یادگیری احکام شرعی ِ فرعی از منابع اصلی آن ها.. علم فقه از قدیمی‌ ترین های علوم اسلامی‌ است که در آن به بررسی وظایف و حقوق انسان در برابر خداوند طبیعت سایر انسان‌ها و خود انسان می‌‌پردازد. با توجه به اینکه رشته قوانین و حقوق کشور ما بر مبنای فقهی و قوانین اسلام شکل گرفته است آمی‌ختگی زیادی بین فقه و حقوق در کشور ما به چشم می‌‌خورد.

منابع کنکور کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق

رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد، دارای گرایش های مختلفی بوده که ضرائب و اهمیت دروس در گرایش های ارائه شده آن متفاوت است.

گرایش های رشته فقه و مبانی حقوق در کنکور کارشناسی ارشد سال 94 عبارت بودند از :

1. الهيات و معارف اسلامي – فقه و مباني حقوق اسلامي
2. فقه و حقوق اسلامي
3. فقه و حقوق خصوصي
4. فقه مقارن و حقوق خصوصي اسلامي
5. فقه مقارن و حقوق عمومي اسلامي
6. فقه مقارن و حقوق جزاي اسلامي
7. مذاهب فقهي
8. فقه و حقوق جزا

• دروس کنکور ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی (منابع کنکور ارشد فقه و حقوق) و ضرائب آن‌ها:

در کنکور کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق 4 درس به عنوان دروس آزمون مطرح است. جالب است بدانید در کنکور ارشد، ضرائب 4 ماده درسی همه گرایش های رشته فقه و حقوق یکی بوده و به صورت زیر است:

ضرائب دروس کنکور ارشد رشته فقه و مبانی حقوق:

• زبان انگلیسی (زبان عمومی و زبان تخصصی) : 2
• زبان عربی : 4
• فقه : 4
• اصول : 3

مطالعه منابع اصلی برای کنکور کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق می‌تواند کاری زمان بر و دشوار باشد. موسسه حافظون با تالیف بسته منابع کامل فقه و حقوق مسیر مطالعه منابع را ساده تر کرده و در کسب رتبه های برتر به داوطلبان کمک می‌کند.

منابع کنکور کارشناسی دکتری فقه و مبانی حقوق

1. دروس عمومی

بخش عمومی آزمون دکتری؛ کم‌ضریب اما سرنوشت‌ساز است. از سال 1390 که آزمون دکتری قدم به عرصه وجود گذاشت دروس زبان و استعداد تحصیلی به عنوان بخش عمومی همراه همیشگی این آزمون بوده‌اند. متأسفانه عناوین این دروس و ضرایب به ظاهر پایین آنها باعث شده است تا بسیاری از داوطلبان خود را برای بخش عمومی آماده نکنند و نتوانند درصد مناسبی در این دروس کسب نمایند. غافل از این که در بسیاری مواقع بر اثر دشواری یا سهولت بالای سوالات تخصصی (و یکسان شدن درصد داوطلبان در این دروس) این بخش عمومی بوده که تکلیف سرنوشت داوطلبان را مشخص کرده است.

زبان

درس زبان شامل 30 سوال است که طیق آخرین تغییرات کنکور دکتری، فقط زبان عمومی است. بنابراین مثل درس استعداد، بین تمامی رشته‌های علوم انسانی (غیر از ادبیات عرب) مشترک است. به نظر می رسد مثل سالهای گذشته آزمون عمومی زبان انگلیسی بشدت شبیه آزمون زبان ارشد باشد. یعنی تعدادی تست لغت از بانک سوالات سازمان سنجش و تعدادی هم تست گرامر و درک مطلب و…

اما برای پاسخگویی به سوالات زبان در جلسه مصاحبه، لازم است زبان تخصصی‌تان را تقویت کنید. 

• •  زبان عمومی:
  1. کتاب تافل بارونز، چاپ قدیم بخش گرامر
  2. درسنامه گرامر زبان انگلیسی ارشد و دکتری نوشته حمیده و نسترن آستانه
  3. تست‌نامه گرامر زبان انگلیسی ارشد و دکتری نوشته حمیده و نسترن آستانه
  4. کتاب ۵۰۴ واژه ضروری
  • زبان تخصصی:
  1. تست نامه لغات زبان انگلیسی ارشد و دکتری نوشنه نسترن حسینخانی
  2. دایره المعارف اسلام بخش A
  3.  کتاب شیعه در اسلام علامه طباطبایی
  4. زبان تخصصی رشته علوم قرآن و حدیث (الهیات)، انتشارات سمت
  5. تاریخ ادبیات عرب نوشته نیکسون زینولد
• توضیحات: اگر وقت زیادی ندارید، سعی کنید کمی گرامر عمومی‌تان را تقویت کنید و با حفظ لغات ضروری زبان انگلیسی (مانند کتاب ۵۰۴) به بخشی از سوالات زبان پاسخ دهید. خیلی از شرکت کنندگان (حتی رتبه های برتر) اصلا زبان نمی‌زنند. هرقدر که بتوانید به سوالات زبان پاسخ درست دهید، به صورت تصاعدی از رقبای خود جلو خواهید افتاد! چه بسیارند کسانی که فقط به خاطر زبان، در دانشگاه های خوب روزانه تحصیل می کنند!

استعداد

از سال 90، استعداد نیز پا به دفترچه سؤالات کنکور گذاشت. با کمی مطالعه و آشنا شدن با سبک تستهای کنکور و پیدا کردن لِم آنها، همه می توانند به یک نمره خوبی از استعداد دست یابند اما نباید درس استعداد را برای شب امتحان گذاشت. کتابهای خوبی برای درس استعداد تالیف شده که بر اساس فرصتی که دارید می‌توانید از این منابع استفاده کنید:

1. کتاب‌های استعداد تحصیلی انتشارات کتابخانه فرهنگ

این مجموعه کتاب منبع مناسبی است که برای آزمون استعداد تحصیلی کنکور دکتری نیمه‌متمرکز در بازار کتاب انتشار یافته است. کتاب های خوبی برای درس استعداد تالیف شده که خواندن کتاب استعداد تحصیلی موجود در فروشگاه حافظون کفایت می‌کند.

دروس تخصصی

دروس تخصصی رشته فقه شامل دروس عربی، فقه و اصول فقه است که توضیحات هر کدام در ذیل ارائه می‌شود:

زبان عربی

مهم‌ترین ماده‌ی درسی در کنکور دکتری الهیات، عربی است. تعداد سوالهای این درس 30سوال است و ضریب آن نیز 4 است.  به دلیل مهارتی بودن این درس و باز بودن دست طراح سوالات در طراحی آزمون، یک طراح می‌تواند از یک قاعده صرف یا نحو و یا ترکیب چند قاعده در یک تست، صدها و بلکه هزاران تست طراحی نماید. گستردگی و تنوع نمرات داوطلبان است به طوری که بر خلاف دیگر دروس که درصدها در یک بازه محدود و مشخص است، نمرات در این درس از منفی 33% تا 100% هم دیده شده است. به همین دلیل تفاوت جدی رتبه­های داوطلبان با یکدیگر با تفاوت نمراتشان در همین درس ایجاد می­شود. گفتنی‌ها درباره درس عربی فراوان است که بعضی از این نکته‌ها راه انسان را ده‌ها ساعت کوتاه و درصد را نیز ده‌ها درصد بیشتر و رتبه را هزاران نفر بهتر خواهد کرد.

منبع درس عربی

تست‌های درس زبان عربی دکتری، چهار موضوع اصلی ترجمه، تشکیل، اعراب و تحلیل صرفی، صرف و نحو تشکیل شده­ که بر اساس سوالات کنکور سال96، 10سوال ترجمه، 3سوال تشکیل، 5 سوال اعراب و تحلیل صرفی و 12سوال صرف و نحو مطرح شده است. بر این اساس می‌توان ادعا کرد که درس عربی شامل 2 منبع اصلی صرف و نحو و فن ترجمه می‌باشد. کنکورهای سالهای گذشته نشان می‌دهد که بودجه بندی سوالات بین این منابع، به طور تقریبی به شرح زیر بوده است:

• ترجمه: 33 درصد
• صرف و نحو (شامل تشکیل، اعراب و تحلیل صرفی، صرف و نحو): 66 درصد

کتابهای زیر منابعی است که به تفکیک، برای هر بخش درس عربی قابل استفاده است:

• • قواعد صرف و نحو:
  • مبادی العربیه جلد چهارم نوشته رشید شرتونی؛ قسم الصرف و قسم النحو (به زبان عربی )
  • ترجمه و شرح مبادی العربیه ۴ نوشته استادعلی حسینی یا دکتر خورسندی و دکتر مسجد سرایی ( به زبان فارسی )
  • آموزش صرف و آموزش نحو نوشته دکتر کشفی

فقه

• • ترجمه:
  • آموزش زبان عربی دکتر آذرتاش آذرنوش
  • فن ترجمه نوشته یحیی معروف یا کتاب دکتر بابک فرزانه

منبع پیشنهادی برای مطالعه

مطالعه کتاب مبادی‌العربیه، به دلیل تجمیع فهرست‌گونه انواع و اقسام قواعد ریز و درشت به صورت نکته نکته، موجب انبار شدن انبوهی از اطلاعات در ذهن دانشجو می­شود؛ بی آنکه بتواند از آن­ها در جای مورد نیاز استفاده نماید. لذا معمولاً دانشجویانی که برای درس عربی به مطالعه و حفظ این کتاب بسنده می­کنند، در آزمون نه تنها موفقیت چندانی ندارند، بلکه به دلیل در هم‌آمیختگی ذهنی، تست‌ها را نادرست پاسخ داده و نهایتاً درصد منفی کسب می­کنند. این دانشجویان از این نکته غفلت کرده‌اند که پدیده زبان پیش از آنکه یک علم باشد، یک «مهارت و فن» است. لذا کسی نمی­تواند با به خاطر سپردن قواعد و ضوابط و همچنین واژگان یک زبان مدعی شود که آن زبان را فرا گرفته است. بلکه باید از طریق تمرین و ممارست فراوان، آن قواعد و لغات را اولاً به‌صورت ملکه ذهنی خود درآورد و ثانیاً بتواند در کوتاهترین زمان، آنها را بازیابی کرده و با یکدیگر ترکیب نموده و جملات مورد نظر خود را بسازد. قواعد صرف و نحو نیز جز با تمرین زیاد و ملکه سازی، در کنکور قابل استفاده نخواهند بود. چرا که داوطلب باید بتواند در جملاتِ تست­های کنکور، یک یا چند قاعدۀ به کار رفته در آن تست را در چند ثانیه تشخیص داده و سپس آنها را به‏کار گرفته و پاسخ صحیح را انتخاب کند.

برای رفع این مشکلات بهتر است از یک منبع واحد و در عین حال کاربردی و دقیق، مطالعه‌تان را آغاز کنید؛ بهترین جزواتی که شما را از سایر منابع بی‌نیاز می‌کند، توسط موسسه آموزشی حافظون تالیف شده است. موسسه حافظون برای درس عربی سه کتاب تدارک دیده است که شامل صرف و نحو، تست صرف و نحو و فن ترجمه می‌شود

 برخی از ویژگی‌ های کتاب های عربی موسسه حافظون:

• • • از درج نکات غیر کاربردی صرف­نظر شده است.
    • نکات قابل ادغام را با یکدیگر ترکیب شد و به‌صورت یک قانون کلی در آمده است.
    • تلاش شده که در کنار نقل نکات، به بیان دلائل آنها نیز پرداخته شود تا بدین طریق به خاطر سپردن آنها آسان شود و رویکرد «حفظ نکته» کتاب مبادی تعدیل یافته و به صورتی منطق‌پذیر در آید.
    • با استفاده از اَشکال و جدول بندی و رسم نمودار، نظم ذهنی بیشتری برای خواننده ایجاد شده است.

فقه

تعداد سؤالات اين درس در آزمون 30 سؤال است و ضريب آن 4 مي‌باشد و با توجه به ضريب آن از مهمترین دروس برای رشته فقه و مباني حقوق اسلامي می‌باشد. منبع این درس، شرح لمعه شهید ثانی است.

اصول فقه

درس اصول فقه هم مانند درس فقه و عربی 30سوال است. بنابراین ضریب اهمیت این دروس یکسان است. منبع اصلی این درس، اصول مظفر و رسائل شیخ انصاری بخش اصول عملیه است.

بازار کار و موقعیت های شغلی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی

فارغ التحصیلان رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی در موقعیت های شغلی زیر امکان فعالیت دارند:

• • • تدریس در دبیرستان
    • تدریس در دانشگاه ها و موسسات
    • محقق و پژوهشگر
    • کارشناس امور حقوقی و قضایی (بسیاری از شرکت های خصوصی و ارگان های دولتی جهت امور اداری و حقوقی و دفتری خود از بین کارشناسان این دو رشته جذب نیرو می نمایند.)
    • وکالت : فارغ التحصیلان کارشناسی رشته های «فقه و حقوق» و «حقوق» میتوانند در آزمون رسمی وکالت شرکت کنند و به شکل رسمی در حیطه وکالت فعالیت نمایند.

گروه هایی که میتوانند در این آزمون شرکت کنند عبارتند از:

• • • فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی یا بالاتر در رشته حقوق
    • فارغ التحصیلان کارشناسی فقه و مبانی حقوق اسلامی یا معادل آن از دروس حوزوی(با تایید مرجع صالح)
    • قضاوت: فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته های حقوق و فقه و حقوق می توانند در آزمون قضاوت شرکت کنند.

گروه هایی که می‌توانند در این آزمون شرکت کنند عبارتند از:

۱.  فارغ التحصیلان کارشناسی رشته های «حقوق»، «فقه و حقوق»

۲. فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و حقوق در یکی از گرایش ها

۳. فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد پیوسته الهیات، معارف اسلامی و ارشاد با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی

۴. فارغ التحصیلان سطح دو حوزه یا بالاتر

• • • سردفتری: فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته های حقوق قضایی و فقه و حقوق می توانند در آزمون رسمی سردفتری شرکت کنند.

گروه هایی که می‌توانند در این آزمون شرکت کنند عبارتند از:

• • 1. اشخاصی که دارای کارشناسی حقوق قضائی و فقه و مبانی حقوق اسلامی باشند.
    2. کسانی که دارای دو سال سابقه خدمت قضایی یا وکالت پایه یک دادگستری باشند.
    3. سایر کارشناسی ها به شرط داشتن سه سال سابقه دفتریاری.
    4. اشخاصی که از مراجع مسلم، دارای تصدیق اجتهاد طبق آیین‌نامه‌ای که به تصویب وزارت دادگستری می‌رسد، باشند.
    5. دفتریارانی که دارای گواهی قبولی امتحان مخصوص سردفتری و دفتریاری موضوع شق سوم ماده ۱۰ قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب ۱۳۱۶ باشند به شرط داشتن پنج سال سابقه دفتریاری.
    6. دفتریارانی که دارای دیپلم کامل متوس0طه باشند به شرط داشتن هفت سال سابقه دفتریاری اول.
    7. دفتریاران اول که در تاریخ تصویب این قانون شاغل بوده و ۱۵ سال سابقه دفتریاری اول اعم از تناوب و یا مستمر داشته باشند.
    • دفتر ثبت ازدواج و طلاق
    • مشاوره حقوقی

سخن پایانی

در این مطلب، رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، منابع این رشته برای کنکور کارشناسی ارشد، دکتری و بازار کار آن را مورد بررسی قرار دادیم. نظرات و سوالات خود را در قسمت نظرات از ما بپرسید.